Cuộc đối đầu nảy lửa giữa Donald Trump và Cục Dự trữ Liên bang (Fed) đang leo thang đến đỉnh điểm với những động thái chưa từng có, đe dọa nền tảng độc lập của định chế tài chính quyền lực nhất thế giới. Trớ trêu thay, chính nỗ lực ép Fed phải hạ lãi suất của ông lại có nguy cơ phản tác dụng, tạo ra một sự chần chừ tai hại có thể đẩy đồng USD vào một đợt bán tháo và khiến nền kinh tế Mỹ trả giá đắt.

Cuộc chiến không khoan nhượng

Trong nhiệm kỳ thứ hai của mình, Tổng thống Donald Trump đã châm ngòi cho một trong những cuộc đối đầu gây tranh cãi bậc nhất: một chiến dịch công kích không khoan nhượng nhắm vào Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell. Ông Trump cho rằng việc Fed duy trì lãi suất ở mức cao đang bóp nghẹt nền kinh tế một cách không cần thiết.

Nhưng đây không chỉ là những lời chỉ trích đơn thuần. Cuộc chiến này đã bước sang một giai đoạn mới khi ông Trump bắt đầu sử dụng các công cụ pháp lý để làm suy yếu hội đồng quản trị của Fed, một hành động tấn công trực diện vào sự độc lập vốn là niềm tự hào của tổ chức này. Mỉa mai thay, chính những đòn tấn công nhằm thúc đẩy Fed hành động nhanh hơn lại có nguy cơ khiến họ trở nên do dự, làm trầm trọng thêm tình trạng "tụt hậu" mà ông Trump luôn chỉ trích và có thể kích hoạt một đợt bán tháo đồng đô la trên diện rộng.

Những đòn tấn công lịch sử

Màn kịch chính trị này vừa được đẩy lên một nấc thang mới đầy kịch tính vào thứ Năm tuần trước, khi chính quyền Trump thực hiện một bước đi chưa từng có tiền lệ: đệ đơn lên Tòa án Tối cao Hoa Kỳ để có quyền sa thải Thống đốc Fed Lisa Cook. Nếu thành công, đây sẽ là lần đầu tiên trong lịch sử hơn một thế kỷ của Fed, một thống đốc đương nhiệm bị buộc phải rời ghế.

Động thái này diễn ra ngay sau khi Thẩm phán Jia Cobb của Tòa án Liên bang ra phán quyết tạm thời ngăn chặn việc phế truất bà Cook – người được bổ nhiệm dưới thời Biden – trong khi chờ đợi các diễn biến pháp lý tiếp theo.

Theo các nhà phân tích từ Ngân hàng Lloyds, áp lực này dự kiến sẽ còn gia tăng khi nhiệm kỳ của Chủ tịch Powell sắp kết thúc. Stephen Miran, một nhân vật mới được ông Trump bổ nhiệm tại Fed, đã công khai kêu gọi một đợt cắt giảm lãi suất mạnh tay, yêu cầu hạ ngay 50 điểm cơ bản trong cuộc họp vừa qua.

Fed "Tụt Hậu": Khi liều thuốc tốt có nguy cơ gây hại

Về bản chất, chiến dịch của Trump xuất phát từ mong muốn biến Fed thành một công cụ phản ứng nhanh nhạy hơn với tầm nhìn kinh tế của ông: một mức lãi suất siêu thấp, chỉ khoảng 1%, so với mức 4% hiện tại.

Ông Trump lập luận rằng lãi suất cao đang tạo ra gánh nặng khổng lồ cho người dân Mỹ qua chi phí thế chấp nhà, đồng thời khiến chính phủ lãng phí hàng tỷ đô la cho việc tái cấp vốn nợ. Ông xem đây là một cơ hội bị bỏ lỡ đối với một nền kinh tế vốn đã "phi thường". Thực tế, nhiều nhà kinh tế cũng đồng tình rằng lãi suất đang ở mức quá cao, đặc biệt khi thị trường lao động và sức mua của người tiêu dùng đang có dấu hiệu suy yếu.

Đây chính là lúc thuật ngữ "tụt hậu" (behind the curve) xuất hiện – ám chỉ việc Fed đã quá chậm chạp trong việc cắt giảm lãi suất để đối phó với thực tế kinh tế. Oái oăm thay, chính sự thúc ép của Trump lại có nguy cơ đẩy Fed lún sâu hơn vào tình trạng "tụt hậu" này.

Tình thế "Tiến Thoái Lưỡng Nan"

Hãy đặt mình vào vị thế của những người đang nắm vận mệnh của đồng tiền dự trữ toàn cầu. Một bên là áp lực chính trị cực lớn đòi hỏi phải cắt giảm lãi suất ngay lập tức. Một bên là nỗi lo sợ bị coi là "đầu hàng" chính trị nếu hành động.

Powell và các đồng nghiệp đang mắc kẹt trong một tình thế tiến thoái lưỡng nan kinh điển:

• Nếu cắt giảm lãi suất mạnh tay: Họ sẽ đối mặt với cáo buộc thỏa hiệp chính trị, làm suy yếu uy tín và sự độc lập của Fed, ngay cả khi quyết định đó hợp lý về mặt kinh tế.

• Nếu chần chừ quá lâu: Họ có nguy cơ khiến nền kinh tế suy thoái sâu hơn, biến một vấn đề nhỏ thành một cuộc khủng hoảng.

Tình thế này có thể tạo ra một "sự ngoan cố theo phản xạ". Để chứng tỏ sự độc lập của mình, Fed có thể chọn giải pháp an toàn là thận trọng quá mức, trì hoãn việc cắt giảm lãi suất. Nhưng sự trì hoãn này sẽ khiến chính sách tiền tệ ngày càng lệch pha với nền kinh tế. Khi tình hình trở nên tồi tệ không thể cứu vãn, Fed có thể sẽ buộc phải cắt giảm lãi suất một cách ồ ạt và đột ngột. Hành động này sẽ bị thị trường diễn giải là một dấu hiệu của sự hoảng loạn, gây ra biến động dữ dội trên khắp các thị trường tài chính.

Đồng Đô La Trước Bão Tố

Thảm kịch chính sách này có thể gây ra áp lực nặng nề lên đồng đô la Mỹ, nhưng lại là tin tốt cho các tài sản được định giá bằng đô la như vàng và bitcoin.

Nhóm phân tích thị trường tại Ngân hàng Lloyds, do Nicholas Kennedy dẫn đầu, nhận định trong một báo cáo ngày 18 tháng 9: "Áp lực chính trị khiến cho việc chuyển sang một lập trường ôn hòa hơn một cách đáng tin cậy trở nên vô cùng khó khăn. Điều đó khiến chính sách bị chi phối bởi dữ liệu (tức là luôn có độ trễ) thay vì mang tính phòng ngừa. Đây là một kịch bản tồi tệ cho đồng USD."

Những con số đã nói lên điều đó: Chỉ số Đô la (đo lường sức mạnh của đồng bạc xanh so với các loại tiền tệ lớn) đã mất gần 10% giá trị trong năm nay, rơi xuống mức 97,64. Cùng lúc đó, giá bitcoin đã tăng vọt 24%, chạm mốc 115.600 USD.

Disclaimer: Bài viết chỉ có mục đích thông tin, không phải lời khuyên đầu tư. Nhà đầu tư nên tìm hiểu kỹ trước khi ra quyết định. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của bạn.