Ngày 29/5/2025, giới quan sát quốc tế đổ dồn sự chú ý về Nhật Bản sau thông tin Thủ tướng Shigeru Ishiba có thể thăm Mỹ trước hội nghị thượng đỉnh G7. Cuộc điện đàm kéo dài 25 phút giữa ông Ishiba và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump không chỉ là một lời chào ngoại giao thông thường – nó hé lộ những tính toán chiến lược trong bối cảnh địa chính trị toàn cầu ngày càng phức tạp

Theo truyền thông Nhật Bản và nguồn tin từ Hỏa Tinh Tài Chính, cuộc điện đàm giữa Thủ tướng Ishiba và Tổng thống Trump kéo dài 25 phút – một khoảng thời gian tương đối dài cho một cuộc trao đổi song phương ở cấp cao như vậy.

Điểm đáng chú ý không nằm ở độ dài, mà là ở lời tuyên bố sau cuộc gọi: "Nếu cần thiết, Thủ tướng Ishiba có thể thăm Hoa Kỳ trước hội nghị thượng đỉnh G7."

Vậy, điều gì đang thôi thúc Nhật Bản đưa ra tuyên bố như vậy – và tại sao lại ngay trước G7?

Hội nghị G7 năm nay dự kiến sẽ tập trung vào các chủ đề nóng bỏng:

• Xung đột Ukraine tiếp tục leo thang với sự can thiệp ngày càng tinh vi từ các bên thứ ba.

• Cạnh tranh công nghệ Mỹ - Trung chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, đặc biệt trong lĩnh vực bán dẫn và AI.

• Vấn đề tiền tệ kỹ thuật số, khi ngày càng nhiều quốc gia G7 xem xét chiến lược liên quan đến stablecoin, CBDC và cả Bitcoin.

• Chuỗi cung ứng toàn cầu, nơi Nhật Bản là một mắt xích quan trọng trong ngành bán dẫn và sản xuất linh kiện.

Chính trong bối cảnh này, việc Thủ tướng Ishiba đưa ra khả năng gặp Tổng thống Trump trước G7 có thể được hiểu là một hành động nhằm “chỉnh đồng hồ chính trị” giữa hai đồng minh thân cận.

Khác với người tiền nhiệm, Ishiba Shigeru không chỉ nổi tiếng với quan điểm cứng rắn về quốc phòng, mà còn là một chính khách có tầm nhìn dài hạn về an ninh khu vực và vai trò toàn cầu của Nhật Bản.

Trước khi trở thành Thủ tướng, ông từng là Bộ trưởng Quốc phòng và là thành viên cấp cao trong LDP – Đảng Dân chủ Tự do cầm quyền.

Điều đó giải thích vì sao chỉ một tháng sau khi nhậm chức, ông đã:

• Gặp gỡ Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ tại Tokyo.

• Thăm Hàn Quốc để "hàn gắn niềm tin chiến lược".

• Tăng cường hợp tác an ninh hàng hải với Úc và Ấn Độ.

Giờ đây, lời gợi mở về chuyến thăm Mỹ là một bước tiếp theo trong chiến lược "tái định hình vị thế Nhật Bản" trên bàn cờ toàn cầu.

Việc ông Ishiba chủ động đề xuất khả năng đến Mỹ có thể được xem là một tín hiệu ngoại giao rất thông minh. Bởi:

• Tổng thống Trump trong nhiệm kỳ thứ hai đang thể hiện rõ chính sách "Nước Mỹ Trỗi Dậy Lần 2", đòi hỏi các đồng minh phải đóng góp nhiều hơn về quốc phòng và thương mại.

• Nhật Bản, với vị thế địa chiến lược tại Đông Bắc Á, có thể là một trụ cột trong liên minh chống lại ảnh hưởng ngày càng gia tăng của Trung Quốc.

• Hai nhà lãnh đạo đều có xu hướng quyết đoán, thực dụng và đặt lợi ích chiến lược lên hàng đầu – dễ dàng tìm thấy tiếng nói chung.

Nếu cuộc gặp diễn ra, có thể chúng ta sẽ chứng kiến một "thỏa thuận mini" về quốc phòng, chuỗi cung ứng, hoặc hợp tác công nghệ bán dẫn – nhằm chuẩn bị cho thông điệp mạnh mẽ tại G7.

Thông tin về cuộc gặp tiềm năng giữa Ishiba và Trump không chỉ mang ý nghĩa ngoại giao mà còn có thể tạo ra ảnh hưởng thực tế trên thị trường tài chính:

• Tỷ giá yên – USD: Có thể biến động nhẹ trong ngắn hạn, tùy thuộc vào kỳ vọng hợp tác kinh tế song phương.

• Thị trường chứng khoán Nhật Bản (Nikkei 225): Đã có tín hiệu tích cực với mức tăng nhẹ 0,7% sau tin tức.

• Cổ phiếu công nghệ bán dẫn: Có thể được hưởng lợi nếu hai nước đẩy mạnh liên kết chuỗi cung ứng nhằm tránh phụ thuộc vào Trung Quốc.

• Giá Bitcoin: G7 được cho là sẽ đề cập đến chiến lược về tài sản kỹ thuật số – nếu Nhật và Mỹ cùng quan điểm, thị trường có thể phản ứng mạnh mẽ.
  
  

Nếu Thủ tướng Ishiba thực sự đến Washington trước G7, điều đó có thể báo hiệu:

1. Tái khẳng định liên minh Mỹ - Nhật trong một trật tự thế giới đang tái định hình.

2. Thỏa thuận quốc phòng hoặc công nghệ chiến lược, thậm chí là hợp tác trong AI, an ninh mạng, chuỗi cung ứng bán dẫn.

3. Thông điệp chính trị gửi đến Trung Quốc, Nga và cả các quốc gia G7 khác: Tokyo – Washington vẫn là trục quyền lực bền vững nhất của thế giới dân chủ.

Tuy nhiên, nếu chuyến thăm không diễn ra, điều đó cũng không phủ nhận vai trò ngày càng chủ động của Nhật Bản – mà có thể chỉ là chiến thuật đàm phán hoặc chờ đợi G7 tạo ra một bối cảnh thuận lợi hơn.

Thông điệp từ Tokyo rất rõ ràng: Nhật Bản dưới thời Thủ tướng Ishiba sẽ không chờ G7 để hành động, mà sẵn sàng “đi trước một bước” để bảo vệ lợi ích chiến lược quốc gia.

Trong bối cảnh toàn cầu ngày càng khó đoán, từng động thái ngoại giao đều mang theo những tính toán sâu xa. Và nếu Ishiba Shigeru thực sự đặt chân đến Washington trước G7, đó sẽ không chỉ là một chuyến thăm – mà là một lời khẳng định về vai trò lãnh đạo khu vực của Nhật Bản trong thế kỷ 21.